Пачатак вызвалення тэрыторыі БССР ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Аперацыя “Баграціён”

Пасля перамогі ў Курскай бітве Чырвоная Армія разгарнула стратэгічнае наступленне на фронце 2000 км. ад Невеля да Чорнага мора. На цэнтральным участку фронта войскі Заходняга, левага крыла Калінінскага і Цэнтральнага франтоў выйшлі да ўсходніх раёнаў Беларусі і пачалі вызваленне яе тэрыторыі 23 верасня 1943 г. 13-я армія Цэнтральнага фронту фарсіравала Дняпро і вызваліла першы раённы цэнтр рэспублікі - Камарын. 25 верасня войскі 65-й арміі авалодалі райцэнтрам Гомельскай вобласці - Церахоўкай. 26 верасня войскі 3-й і 50-й армій Бранскага фронту (расфарміраваны 10 кастрычніка 1943 г.) вызвалілі раённы цэнтр Магілёўскай вобласці - Хоцімск. 29 верасня гітлераўцы былі выбіты з горада Крычаў. Пераадольваючы ўпартае супраціўленне ворага, часці 49-й арміі фарсіравалі Сож, і 28 верасня вызвалілі райцэнтр Мсціслаў і выйшлі на р.Проня.У гэты дзень чырвоны сцяг узвіўся над райцэнтрамі Касцюковічы і Клімавічы, 2 кастрычніка над Дрыбіным.
Плануючы далейшыя ваенныя дзеянні ў кастрычніку і лістападзе 1943 г. Стаўка Вярхоўнага Галоўнакамандавання паставіла перад савецкімі войскамі задачу разграміць нямецкую групу армій “Цэнтр” і ачысціць ад акупантаў усю тэрыторыю Беларусі. Для гэтага прыцягваліся войскі трох франтоў:Калінінскага (з 20 кастрычніка перайменаваны ў 1-ы Прыбалційскі). Заходняга і Цэнтральнага.
Планы былі вельмі вялікія, але яны не ўлічвалі суадносіны сіл бакоў. Стаўка меркавала, што гітлераўцы ў летняй кампаніі 1943 г. панеслі такія вялікія страты і настолькі дэмаралізаваны, што не здолеюць стрымаць наступленне савецкіх войск. Аднак, для гэткіх аптымістычных прагнозаў падстаў яшчэ не было.
Восенню 1943 г., пасля разгрома фашысцкіх войскаў пад Курскам, пачалося выгнанне ворага з акупіраванай тэрыторыі Беларусі. 23 верасня быў вызвалены першы раённы цэнтр БССР Камарын. Асенне-зімовае наступленне прынесла вызваленне 36 раёнам і двум абласным цэнтрам - Гомелю і Мазыру, быў фарсіраваны Днепр у раёне Лоева. У 1944 г. пачаўся завяршальны этап Вялікай Айчыннай вайны -...

Спіс літаратуры
1. Беларусь у гады Вялiкай Айчыннай вайны: Праблемы гiстарыяграфii i крынiцазнаўства / Нац. акад. навук Беларусi. Iн-т гiсторыi; Навук. рэд: Паўлаў Я.С., Лiтвiн А.М.; Рэц.: Марчанка I.Я. i iнш. - Мiнск: Бел. навука, 1999. - 253с.
2. Гiсторыя Беларусi: вучэбны дапаможнiк для студэнтау ВНУ. У 2 ч. Ч. 2: Люты 1917 г. - 2000 г. / Я. К. Новiк [и др.]; пад рэд. Я.К. Новiка i Г.С. Марцуля. - 2-е выд., перапрац. i дап. - Мiнск: Унiверсiтэцкае, 2001. - 464 с.
3. Греджев, В.А. Жилин, В.А. Кольтюков, А.А. Операция “Багратион”: 23.06-29.08 1944г.: Освобождение Белоруссии. /В.А.Греджев. – М. – 2004. - Олма медиа групп Олма-Пресс. – 488 с.
4. Котов, А. И. Беларусь в период Второй мировой и Великой Отечественной войны (1939-1945 г. г.) : хронологический справочник / А. И. Котов. - Минск: Энциклопедикс, 2004. - 43 с.
5. Новiкаў, С. Я. Ваенная гicторыя Беларусi 1941-1945 гг. у кантэксце гicтарыяграфiчнай кампаратывiстыкi / С. Я. Новiкаў; С. Я. Новiкаў // Весцi НАН Беларусi. Сер. Гуманiтарных навук. - 2007. - N 3. - С. 70-76.
6. Энцыклапедыя гiсторыi Беларусi: У 6 т. Т. 2. Белiцк - Гiмн / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Б. 1. Сачанка (гал. рэд.) i iнш.; Маст. Э.Э. Жакевiч. - Мн.: БелЭн, 1994. – 537 с.