История Беларуси

Уводзіны
У XIX – пачатку XX у. у Беларусі адбываліся складаныя сацыяльна-палітычныя працэсы, абумоўленыя распадам феадальна-прыгонніцкага ладу, фармаваннем буржуазных адносін. У выніку трох частак Рэчы паспалітай тэрыторыя Беларусі была далучана да Расійскай імперыі. Надзеі значнай часткі насельніцтва на паляпшэнне жыцця, падтрымку нацыянальнай культуры не апраўдаліся. Царызм душыў імкненне беларусаў да нацыянальнага самавызначэння.
Шматлікія падзеі паўплывалі на перыпетыі развіцця культуры беларускага народа: Айчынная вайна 1812 г., Першая сусветная вайна, польскія паўстанні 1794, 1830–1831 і 1863–1864 гг., рэвалюцыйныя падзеі 1905 і 1917 гг., якая змяніла палітыку паланізацыі палітыка русіфікавання.
Аднак, нягледзячы на гэтыя і іншыя акалічнасці, адначасова з уздымам эканомікі, актывізацыяй сацыяльнай і палітычнай дзейнасці назіралася кансалідацыя беларусаў, адбывалася адраджэнне іх мовы, абуджалася цікавасць да сваёй гісторыі і культуры. У разгляданы перыяд паўсталі новыя стылі і жанры мастацкай творчасці, было створана мноства значных твораў літаратуры і мастацтвы, атрымалі прызнанне самабытныя дзеячы культуры. Усё гэта садзейнічала фармаванню беларускай нацыі, якаснаму росту яе культуры і самасвядомасці, умацаванню духоўнага адзінства і творчых сувязяў з іншымі нацыянальнасцямі, якія пражывалі на адной тэрыторыі. Адзначаныя абнаўленскія працэсы атрымалі назву «беларускае адраджэнне».

1. Гістарычныя ўмовы і асаблівасці фарміравання беларускай нацыі.
У XIX ст. у еўрапейскіх краінах адбываліся працэсы этнічнай эмансіпацыі народаў, рост ацыянальных рухаў. Яны былі вынікам і адначасова часткасткай эканамічных, сацыяльных, палітычных і культурных мадэрнізацыйных зрухаў, якія ахапілі Еўропу. Істотнай перадумовай этнічных працэсаў і нацыянальных рухаў была сацыяльная мабілізацыя грамадства ў выніку разлажэння феадальна-саслоўнай сістэмы. Гэта прадугледжвала вызваленне сялян, індустрыялізацыю і урбанізацыю, пашырэнне пісьменства і развіццё школьнай адукацыі і друку. Людзі былі дэзарыентаваныя, не ведалі, хто яны. Менавіта ў гэтыя часы ўзнікла і замацавалася саманазва часткі насельніцтва беларускіх земляў "тутэйшыя".
Такім чынам, беларускі этнас прайшоў складаны шлях станаўлення нацыі сучаснага тыпу. Супярэчлівасць гэтага шляху, ваганне этнічнай свядомасці і нацыянальнай культуры паміж заходняй і ўсходняй цывілізацыямі – усё гэта абцяжарвала вызначэнне маладой нацыянальнай інтэлігенцыяй свайго месца, гістарычных абрысаў нацыянальнай ідэі і ўвогуле самавызначэнне беларускай нацыі. Аб'ектыўна працэс яе фарміравання ў канцы XIX - пачатку XX стст. вызначаўся асаблівасцямі і характарам сацыяльна-эканамічнай мадэрнізацыі краіны, сацыяльнай стратыфікацыяй грамадства, традыцыйнымі рысамі нацыянальна-культурнага развіцця, недастатковымі тэмпамі пашырэння пісьменнасці, моўнымі і канфесіянальнымі праблемамі. Саманазву "беларусы" мясцовая эліта ўкараніла цяпер ужо як альтэрнатыўную падзелу на рускіх і палякаў, як кампрамісную, паколькі да саманазвы "літвіны" вярнуцца было ўжо немагчыма. Такім чынам, этнагенез беларусаў у апошнія дзесяцігоддзі XIX - пачатку XX стст. выйшаў на новую стадыю фарміравання сучаснай нацыі.
Тэрыторыя фарміравання беларускай нацыі ўкладвалася ў асноўным у межы Віленскай, Віцебскай, Гродзенскай, Магілёўскай і Мінскай губерняў. Галоўным арэалам кансалідацыі беларускай нацыі былі цэнтральная і паўночна-заходняя часткі Беларусі, што...

ЗАКЛЮЧЭННЕ
Трэба адзначыць, што ў тагачаснай культуры выразна адбіліся супярэчнасці эпохі. З аднаго боку, фарміравалася новае сацыякультурнае асяроддзе, у якім усё большае месца займала інтэлігенцыя. Культурнае жыццё ў беларускіх губернях развівалася пад уплывам суседніх славянскіх, французскай і іншых еўрапейскіх культур. Найбольшае ўздзеянне на развіццё культуры беларускага народа аказала, безумоўна, руская культура. З другога боку, пошук новых філасофскіх ідэй, канцэпцый уладкавання грамадства, накірункаў мастацкай творчасці адбываўся ва ўмовах масавай неадукаванасці насельніцтва, нізкага яго культурнага ўзроўню.
На рубяжы стагоддзяў у выяўленчым мастацтве назіраецца розныя стылі: мадэрнізм, неакласіцызм, жывапісны і сацыальны рэалізм, прымітывізм, рускі авангардызм.
Такім чынам, развіццё культурнага працэсу на Беларусі Ў другой налове XIX – пачатку XX стст. азнаменавалася значнымі поспехамі і дасягненнямі ў розных галінах матэрыяльнай і духоўнай культуры.