Беларусь у ранним Сярэднявеччы. Першыя дзяржауныя утварэнни на тэрыторыии Беларуси

Дагэтуль застаецца адкрытым пытанне, калі ўзнікла дзяржаўнасць у народаў Усходняй Еўропы, а ў прыватнасці, на сучасных беларускіх землях. Гэта абумоўлена недастатковасцю дайшоўшых да нашага часу пісьмовых крыніц. Вынікам гэтага стала шматлікасць тэорый, распрацаваных навукоўцамі розных гістарычных перыядаў, якія называюць свае даты і прычыны паходжання дзяржаўнасці на тэрыторыі Беларусі.
Час узнікнення і існавання Старажытнай Русі – гэта адна з найцікавейшых старонак гісторыі ўсходнеславянскіх народаў. Тады назіраўся незвычайны ўздым вытворчасці, матэрыяльнай і духоўнай культуры. Аднак трэба памятаць, што пачатковы перыяд гісторыі Русі носіць напаўлегендарны характар, таму што летапісцы не з’яўляліся сучаснікамі тых далёкіх падзей, пра якія яны запісвалі значна пазней. Таму самі крыніцы патрабуюць вельмі асцярожнага падыходу, паколькі не без падстаў можна дапусціць магчымасць значных трансфармацый, якія яны спазналі ў наступны час.

Такім чынам, у ІХ – Х стст. на беларускіх землях утварыліся першыя дзяржавы – Полацкае і Тураўскае княствы. Пэўны час яны знаходзіліся ў складзе агульнай дзяржавы ўсходніх славян – Кіеўскай Русі. Аб’яднанне ўсходнеславянскіх плямён у адзінай дзяржаве мела вялікае значэнне ў іх далейшым лёсе. Устанаўленне і пастаяннае ўзмацненне палітычных і эканамічных сувязей паміж асобнымі землямі Русі садзейнічалі паступоваму згладжванню, а з цягам часу і знікненню некаторых адрозненняў, шчыльнаму аб’яднанню насельніцтва дзяржавы ў адзіную народнасць. Аднак ўжо ў тую далёкую пару былі закладзены асновы культурнай, гаспадарчай, палітычнай і этнічнай самабытнасці беларускага народу.