Мова и стыль спартыунай перадачы "время футбола

Галоўная асаблівасць выкарыстання мовы на сучасным этапе – масавы характар камунікацыі, гэта значыць, небывалае пашырэнне колькасці ўдзельнікаў зносін і ўскладненне іх формаў. У гэтых умовах удасканаленне моўнай дзейнасці грамадства ў цэлым і кожнага яго члена набывае важнае значэнне. Асабліва гэта датычыцца сродкаў масавай інфармацыі і прапаганды. Галоўнае сацыяльнае прызначэнне публіцыстыкі – актыўнае ўмяшанне ў жыццё дзеля фарміравання грамадскай думкі сучаснікаў. Публіцысты набылі вялікі вопыт стварэння ўсебаковага і глыбокага летапісу сучаснасці, дасягнулі значных поспехаў у адлюстраванні шматгранных з’яў жыцця. Пашырыўся жанрава-тэматычны дыяпазон публіцыстыкі, актывізаваліся пошукі новых формаў, больш увагі стала надавацца мове і стылю публіцыстычных твораў. На публіцыстаў у наш час ускладваецца вялікая адказнасць за літаратурную мову, за яе далейшае развіццё і ўдасканаленне.
Сёння перад аўтарамі публіцыстычных твораў паўстаюць пытанні: як зацікавіць чытача альбо слухача? З дапамогай якіх сродкаў уздзейнічаць на яго розум і пачуцці? Гэтая праблема з’яўляецца актуальнай, бо адной з важных прыкмет культуры мовы публіцыста з’яўляецца ўмелае выкарыстанне яе лексічнага багацця.
Навуковых прац пра асаблівасці публіцыстычнага стылю існуе дастаткова шмат. Сярод іх манаграфія М. Цікоцкага “Стылістыка публіцыстычных жанраў”, у якой аўтарам разглядаюцца рысы мовы газеты і некаторыя тыповыя асаблівасці стылістычнага выкарыстання лексічных, фразеалагічных і граматычных сродкаў беларускай мовы ў публіцыстыцы; асвятляюцца праблемы стылістыкі трох публіцыстычных жанраў: артыкула, нарыса, фельетона; закранаюцца пытанні майстэрства і індывідуальнага стылю асобных публіцыстаў.
У працах “Стылістыка беларускай мовы” і “Стылістыка тэксту” М.Цікоцкі акрэслівае функцыі, жанры, адметныя рысы публіцыстычнага стылю і асаблівасці ўжывання ў ім сродкаў лексікі беларускай мовы [50, c. 113].
Лексічныя сродкі і іх функцыі ў мове падрабязна разглядаюцца ў працы “Лексікалогія...

Публіцыстыка займае асобае месца сярод іншых функцыянальных стыляў. Яе задача – актыўны ўдзел у жыцці і грамадстве, ствараць грамадскую думку, пераконваць, агітаваць. Галоўнае адрозненне публіцыстычнага стылю ад іншых у тым, што яго моўныя сродкі разлічаны не толькі на паведамленне, перадачу пэўнай інфармацыі, але і на эмацыянальнае ўздзеянне.
Аналіз фактычнага матэрыялу дае падставы зрабіць настцпныя вывады:
1. У публіцыстычным тэксце ўжываецца міжстылёвая, грамадска-палітычная лексіка, якая выконвае інфармацыйную функцыю.
2. Для публіцыстычнага стылю характэрна наяўнасць слоў і выразаў, выкарыстанне якіх выклікае цікавасць у чытача, якія ўздзейнічаюць на яго пачуцці (ацэначная лексіка, словы ў пераносным значэнні (метафара).
У дадзеным даследаванні мы вылучылі, апісалі і інтэрпрэтавалі формы наяўнасці “публіцыстычнага тексту” ў перыядычных выданнях.
Падчас нашай працы мы прыйшлі да наступных высноў:
1. Публіцыстычны стыль мовы выкарыстоўваецца найперш у сродках масавай інфармацыі. Адсюль публіцыстычны стыль часта выступае ў якасці агітацыйнага сродку, і ў такіх выпадках пазбаўлены нейтральнасці. У адпаведнасці з гэтым выбіраюцца і ацэначныя моўныя сродкі. Таму істотныя рысы публіцыстычнай лексікі i фразеалогіі — эмацыянальнасць, экспрэсіўнасць, ацэначнасць. Праз характэрныя мастацкія сродкі і функцыянальнае прызначэнне публіцыстычны стыль збліжаецца з гутарковым, мастацкім і навуковым стылямі.
2. Вылучаюць наступныя сродкі ўздзеяння на чытача ў публіцыстыцы: міжстылёвая лексіка, грамадска-палітычная лексіка, ацэначныя лексічныя сродкі, пераноснае (прыватнае) значэнне.
3. Найчасцей выкарыстоўваюцца наступныя моўныя сродкі стварэння экспрэсіўнасці публіцыстычнага тэксту: рытм, інтанацыя, фанетычныя сродкі, граматычныя сродкі, лексічныя і фразеалагічныя адзінкі, сінтаксічныя сродкі.