Вотчыны суд на беларуси

У Вялiкiм княстве агульнасаслоўным быў замкавы (гродскi) суд. Саслоўным судом з’яўляўся павятовы шляхецкi суд. Пазямельныя спрэчкi землеўласнiкаў разглядаў падкаморскi суд. У гарадах з магдэбургскiм правам дзейнiчалi войтаўска-лаўнiцкiя, бурмiстраўскiя суды. Яны стваралiся на прынцыпах выбарнасцi. У вёсках дзейнiчаў традыцыйны копны суд.
Для гаспадарскага (вялiкакняжацкага) суда характэрна: вышэйшы судовы орган для ўсяго насельнiцтва; разглядаў справы аб дзяржаўных злачынствах, аб прынадлежнасцi да шляхецкага саслоўя, скаргi на злоўжыванне уладай вышэйшых службовых асоб.
Для ваяводскага суда характэрна: суд мясцовай адмiнiстрацыi; разглядаў справы шляхты, што трымала маёнткi ў вялiкакняжацкiх землях, мяшчан тых гарадоў, што не мелi магдэбургскага права, дзяржаўных сялян.
Для земскага (павятовага) суда характэрна: выбарныя суды (на павятовых соймiках выбiралiся па чатыры кандыдаты на кожную пасаду: суддзi, падсудка, пiсара); кандыдаты – шляхцiцы, якiя мелi зямельныя ўладаннi; разбiралiся справы князёў, шляхты, баяр, што мелi ў павеце свае землi.
Для гродскага (замкавага) суда характэрна: прызначаўся ваяводам; усесаслоўны суд; разглядалiся крымiнальныя справы па абвiнавачваннi шляхты, мяшчан, сялян...

1. Гiсторыя Беларусi: поўны курс падрыхтоўкi да тэсцiравання i экзамену. У 3 ч. Ч 1. / В. Л. Лазiцкi; пад агул. рэд. У. Н. Сiдарцова. – 2-е выд. – Мн.: ТетраСистемс, 2006. – 448 с.