Філасофія "страчанага пакалення" ў творчасці Э.Хемінгуэя і М.Гарэцкага

Доўгі час творчая спадчына аднаго з пачынальнікаў нацыянальнай прозы Максіма Гарэцкага была невядомай шырокаму колу чытачоў. Лічылася, што аўтар паддаўся нацыянальна-буржуазным тэндэнцыям і ў сваіх творах не змог “правільна” адлюстраваць тагачасную рэчаіснасць, стаў на пазіцыі антысавецкай, контррэвалюцыйнай дзейнасці.
Сёння спадчына выдатнага беларускага пісьменніка становіцца часткай класічнага фонду беларускай літаратуры. М. Гарэцкі з'яўляецца аўтарам вядомых раманаў “На імперыялістычнай вайне” (1926) шэрагу цікавых драматычных абразкоў, шматлікіх літаратурна-крытычных прац. Трагедыя беларускага народа ў гады першай сусветнай вайны раскрываецца ў аповесці “На імперыялістычнай вайне”, апавяданні “Літоўскі хутарок”. Усе яны напісаны на аснове дзённікавых запісаў і заметак, якія вёў М. Гарэцкі ў кароткіх перапынках паміж баямі, і адкрываюць новую для тагачаснай беларускай літаратуры тэму — тэму вайны. М. Гарэцкага заўсёды цікавіла не вайна сама па сабе, а яе ўспрыняцце асобным чалавекам.
Прыкладна ў гэты ж час пачынаў сваю творчасць амерыканскі пісьменнік Э.Хэменгуэй. У адрозненні ад М.Гарэцкага, ён з першага свайго рамана набыў вядомасць сярод сваіх чытачоў. Але, пабываўшы сам на вайне, тэма героя, які пабываў на вайне, для яго творчасці становіцца актуальнай.
Яго першы раман “Фіеста. І ўзыходзіць сонца” (1926), прысвечаны маладому пакаленню, якое прайшло праз жэрла вайны.
Абодва творы М.Гарэцкага “На імперыялістычнай вайне” і Э.Хэменгуэя “Фіеста. І ўзыходзіць сонца” раскрываюць тэму “страчанага пакалення”. Кожны па-свойму, але філасофскі сэнс твораў аднолькавы. І тэма “страчанага пакалення” актуальна і для сучаснай моладзі.
Мэта даследвання курсавой работы – паказаць агульнасць і адрозненні тэмы “страчанага пакалення” ў творах М.Гарэцкага “На імперыялістычнай вайне” і Э.Хэменгуэя “Фіеста. І ўзыходзіць сонца”.
З пазначанай мэты вызначым задачы:
- разгледзіць агульны падыход да праблемы “страчанага пакалення” ў літаратуры на пачатку ХХ стагоддзя;...

Неад’емнай і вызначальнай часткай жыццёвага вопыту многіх пісьменнікаў ХХ ст. стаў іх асабісты ўдзел у Першай сусветнай вайне. Глыбока ўзрушаныя бязмежнай жорсткасцю франтавой рэчаіснасці, яны не маглі так ці іначай не адлюстраваць яе ў сваёй творчасці. Зусім заканамерным быў зварот да ваеннай тэмы і Максіма Гарэцкага.
Кнігу “На імперыялістычнай вайне” даследчыкі даўно вылучылі з усіх твораў Гарэцкага. Адразу пасля выхаду ў свет асобным выданнем яна была пастаўлена ў адзін шэраг з лепшымі творамі заходнееўрапейскіх раманістаў таго часу пра Першую сусветную вайну, такімі, як “Агонь” А.Барбюса, “Чалавек добры” Л. Франка, “Фіеста. І ўзыходзіць сонца” Э.Хэмінгуэя. Той жа думкі прытрымліваюцца і сучасныя літаратуразнаўцы і пісьменнікі. Напрыклад, А. Адамовіч, заўважыўшы, што ўся літаратура пра Першую сусветную вайну вучылася ў Л. Талстога, побач з імёнамі А. Барбюса, А.Цвэйга, Р. Олдынгтана, Э. М. Рэмарка, Э. Хэмінгуэя называе імя М. Гарэцкага.
Як вядома, на Захадзе і ў ЗША Першая сусветная вайна выклікала развіццё вялікай літаратуры, разнастайнай і па праблематыцы, і па жанрава-стылявых рашэннях. З канцэптуальнага пункту гледжання, з аднаго боку, шырокую вядомасць атрымала літаратура “страчанага пакалення”, прадстаўленая імёнамі Э.Хэмінгуэя, Дж. Дос Пасаса, У. Фолкнера, Р. Олдынгтана, Э. М. Рэмарка, Л. Ф. Селіна і іншых пісьменнікаў; з другога боку, прычым значна раней, з’явіліся творы, сутнасць якіх не зводзілася да паказу глыбокага расчаравання і страты ідэалаў героямі, да бязмежна трагічнага ўспрымання падзей. Гэта плынь прадстаўлена ў першую чаргу раманамі ‹‹Агонь›› і ‹‹Яснасць››, аповесцямі і апавяданнямі А. Барбюса.
Да якой з гэтых плыней увогуле і да якіх канкрэтна творцаў бліжэй Гарэцкі, адназначна адказаць даволі складана. У гэтым сэнсе зусім справядлівае меркаванне наконт адметнасці кнігі Гарэцкага на фоне заходнееўрапейскай антываеннай прозы выказаў Б. Сачанка: ‹‹Я чытаў гэтую аповесць пасля знаёмства, і даволі грунтоўнага, з такімі сусветна вядомымі...