Стылистыка сучаснага английскага и беларускага неагатычнага рамана.

УВОДЗІНЫ
З развіццём новых тэхнічных сродкаў усё больш магчымым становіцца ўвасабленне рэальнасці/нерэальнасці. Так, ужо напачатку эры кінематографа выкарыстоўваецца прынцып мантажу, сумяшчэнне дзвюх і больш прастор, пазней з’яўляецца кампутарная графіка, 3D малюнкі, якія спрыяюць візуалізацыі неагатычнага вобразу свету.
Неаготыка – гэта рэакцыя на неарамантычныя настроі пачатку ХХ ст. – паказвае змрочнасць чалавечага жыцця, немагчымасць пазбавіцца ад зла. Вобразы і знакі неагатычнай культуры, якія складаюцца са мноства канатацый, уяўляюць сабою сінтэз легенд, адданняў, міфаў розных эпох, што надае інтэртэкстуальны характар доследнаму феномену. Названыя прынцыпы постмадэрнізму робяць неагатычны вобраз свету шматпланавым, дынамічным, здольным убіраць у сябе новыя элементы і, тым самым, даюць магчымасць кожнаму знайсці ў ёй штосьці сваё.
Неагатычная літаратура ХХ ст. была візуалізавана ў кінематографе, вобразы, створаныя пісьменнікамі, былі перанесены на экран. У кінематографе былі створаны характары, якія сталі пазіцыянавацца як гатычныя: паводніцкія характарыстыкі тых ці іншых персанажаў гатычных раманаў, вонкавае аблічча герояў. Замак як неад’емны элемент неагатычнага вобразу свету ў мастацкіх тэкстах пераходзіць і замацоўваецца ў кінематографе.
У сувязі з фарміраваннем філасофіі постмадэрнізму культура ХХ ст. прыўносіць новае разуменне сутнасці рэчаў, сучасную трактоўку ўстояных паняццяў, з’яўляюцца новыя каштоўнасці, звыклыя з’явы разглядаюцца па-іншаму. Усё гэта не магло не аказаць уплыў і на неагатычны вобраз свету, якая атрымала сваё візуальнае ўвасабленне на экране, што дазволіла ёй стаць яшчэ больш прадметнай і дынамічнай.
Літаратура стала першай вобласцю пасля архітэктуры, дзе актуалізаваны гатычныя рысы, якія выказваюць эклектызм неагатычнага вобразу свету. Аснова культурнага ўзору неаготыкі была закладзена ў літаратуры, першыя гатычныя літаратурныя творы з’явіліся. ў Англіі. Літаратуру гатычнага жанру можна падзяліць на тры групы:
1) творы, якія...

Аналіз тэкстаў, якія адносяцца да нацыянальных літаратур, паказаў, што, напрыклад, сучасная англійская проза, вытрыманая ў жанрах трылера, хорара, дэтэктыва, як правіла, мае дачыненне да сучаснасці, паглынутай у моры гвалту, жорсткасці і нечалавечага жаху.
Прааналізаваўшы раманы Л. Рублеўскай “Золата забытых магіл” і А. Мердак “Замак на пяску”, мы пераканаліся, што аўтары, імкнучыся падтрымліваць традыцыі гатычнай літаратуры, прыўносілі ў свае працы як элементы розных жанраў літаратуры, так і псіхалагічнае вывучэнне асобы, у дадзеным выпадку – з дапамогай тэорыі архетыпаў.
Праз прызму аналізу раманаў можна разглядаць добра вядомае паняцце “амерыканскай мары” і магчымасць яе дасягнення, што набліжые нас, у прыватнасці, да разумення культуры Англіі і Беларусі і псіхалогіі жыхароў гэтых краін.
У адносінах да беларускай масавай літаратуры мы маем некалькі іншую карціну. Самай відавочнай і адметнай рысай твораў становіцца апеляцыя да пытанняў нацыянальнага самавызначэння. Так, напрыклад, раскрыццю таемных і забытых старонак мінуўшчыны, што нагадвае аб сабе ў сучасным свеце і аказвае ўздзеянне на блізкую будучыню, ідэі захавання і ўмацавання паважлівых і трапяткіх адносін да культурнай спадчыны падпарадкаваны сюжэтныя лініі раманаў Л. Рублеўскай. Імкнучыся прытрымлівацца жанравых прыкмет, дынамікі знешняга дзеяння, раптоўнасці і таямнічасці, каларытна выпісанай сістэмы ключавых вобразаў, аўтар усѐ ж ускладняе ўспрыманне тэксту праз наўмыснае выкарыстанне “словаѐрсаў” і пастаноўку перад чытачом сур’ёзных пытанняў: ці памятае кожны з нас, чыя кроў бяжыць па целе, ці ведае свае карані, меру адказнасці перад сваімі продкамі і тым, што яны стварылі дзеля наступных пакаленняў? І не дзіва, што напрыканцы рамана аўтар спрабуе стварыць слоўнічак паняццяў сваяцтва (“Хто каму хто?”). Другой вызначальнай асаблівасцю беларускай жанравай прозы прызнаецца сацыяльная скіраванасць, аб чым могуць сказаць творы фантастычнага або містычнага планаў...