Духоўнае і культурнае жыццё беларускага народа ў складзе Польшчы ў1921-1939 гг.

Складаныя працэсы развіцця беларускай нацыянальнай культуры і адраджэння духоўнасці, якія адбываюцца ў сучасны перыяд, вымагаюць ад грамадства ведання гістарычнага мінулага беларускага народу.
У 20-30-я гады ХХ стагоддзя беларускі народ перажываў адну з драматычных старонак сваёй гісторыі. У адпаведнасці з Рыжскай мірнай дамовай 1921 г., па якой была спынена савецка-польская вайна 1919-1921 гг., тэрыторыя Заходняй Беларусі адышла да Польшчы. Такім чынам, амаль на два дзесяцігоддзі беларуская нацыя аказалася падзеленая на дзве часткі – заходнебеларускія землі сталі “крэсамі ўсходнімі” у складзе Польскай дзяржавы, а Ўсходняя Беларусь развівалася як савецкая сацыялістычная рэспубліка, уключаная ў склад СССР.
Нягледзячы на несупынны нацыянальны, рэлігійны і сацыяльны прыгнёт, што на працягу некалькіх стагоддзяў чыніўся на тэрыторыі Беларусі, прамым наступствам чаго стала слабасць і малалікасць беларускай інтэлігенцыі і нізкі ўзровень адукаванасці насельніцтва, насуперак паланізатарскім захадам афіцыйных польскіх уладаў, духоўнае і культурнае жыццё Заходняй Беларусі ў 1921-1939 гг. дала нашаму народу нямала апантаных рупліўцаў і выдатных узораў высокага мастацтва і духоўнасці.
Мэта дадзенай работы – прааналізаваць духоўнае і культурнае жыццё беларускага народа ў складзе Польшчы ў 1921-1939 гг.
З пастаўленай мэты вынікаюць наступныя задачы:
1. Высветліць агульныя ўмовы і асноўныя накірункі развіцця заходнебеларускай адукацыі і асветы, а таксама галоўныя вынікі ў гэтай сферы.
2. Разгледзець творчасць буйнейшых дзеячаў літаратуры і мастацтва Заходняй Беларусі і вызначыць іх важнейшыя дасягненні.
3. Ахарактарызаваць рэлігійна-духоўнае жыццё канфесій (каталіцызму, праваслаўя, уніяцтва, іудаізму, ісламу) на тэрыторыі Заходняй Беларусі.

Такім чынам, пасля разгляду тэмы дадзенай кантрольнай работы “Духоўнае і культурнае жыццё беларускага народа ў складзе Польшчы ў 1921-1939 гг.” можна зрабіць наступныя вывады:
1. Вынікам паланізатарскай палітыкі афіцыйных польскіх уладаў стала насаджэнне польскай школы. Нягледзячы на апантаную дзейнасць кіраўнікоў і актывістаў Таварыства беларускай школы, адукацыя на роднай мове заставалася недаступнай для падаўляючай большасці беларускіх дзяцей і юнакоў. Асабліва складаным становішча беларускай школы стала пасля ўзмацнення антыбеларускай палітыкі польскіх уладаў у канцы 20-30-х гг. ХХ ст. Вышэйшая школа для беларусаў была амаль увогуле недаступнай, з-за чаго заходнебеларускай моладзі прыходзілася набываць вышэйшую адукацыю за мяжой.
2. Неспрыяльныя палітычныя ўмовы, што існавалі ў міжваеннай Польшчы, не маглі прыпыніць працэс далейшага развіцця беларускай літаратуры і мастацтва. Асноўным літаратурным жанрам, як і раней, з’яўлялася паэзія. Заходняя Беларусь дала нашай літаратуры выдатных майстроў паэтычнага слова: К. Сваяк, У. Жылка, Л. Радзевіч, Г. Лаўчык, М. Машара, В. Таўлай. Але асаблівае месца ў гісторыі беларускай літаратуры гэтага перыяду належыць аднаму з айчынных паэтаў-класікаў М. Танку. Буйнейшымі прадстаўнікамі заходнебеларускага выяўленчага мастацтва былі мастакі М. Сеўрук, П. Сергіевіч, Я. Драздовіч. Значны ўнёсак у развіццё беларускай музыкі зрабіў выдатны збіральнік беларускага музычнага фальклору і арганізатар шматлікіх народных харавых калектываў Р. Шырма.
3. Як і ў сферы культуры, рэлігійна-духоўнае жыццё ў Заходняй Беларусі знаходзілася пад магутным уздзеяннем паланізатарскай палітыкі польскіх афіцыйных уладаў. Яе вынікам стала значнае павелічэнне колькасці каталіцкіх прыходаў і храмаў, а таксама колькасці вернікаў-каталікоў. У значнай ступені гэта адбывалася за кошт маёмасці і вернікаў праваслаўнай царквы, якая ў сваю чаргу, ператварылася ў гнаную і непажаданую канфесію. Нягледзячы на агульны паланізатарскі курс рымска-каталіцкага...