этычны аспект культуры маулення. Паняцце этыкету.

Тэрмін «культура маўлення» мае два значэнні:
1) сістэма камунікатыўных якасцей маўлення (правільнасць, дакладнасць, лагічнасць, выразнасць, багацце і разнастайнасць, дарэчнасць, чыстата і лаканічнасць);
2) вучэнне пра сістэму камунікатыўных якасцей маўлення
Культура маўлення прадугледжвае ўсебаковае, поўнае веданне рэальнай сістэмы мовы ў яе гістарычным развіцці, валоданне формамі і стылямі сучаснай літаратурнай мовы ў адпаведнасці з мэтамі і задачамі зносін.
Сучасны падыход да праблем маўленчай культуры ўлічвае шырокі спектр пытанняў, звязаных з функцыянаваннем і эвалюцыяй беларускай мовы і яе норм у структуры мовы нацыі, узрастаннем сацыяльнай і літаратурна-эстэтычнай ролі мовы ў сённяшнім жыцці народа. Змены сацыяльна-эканамічных і палітычных умоў у сучасным грамадстве пацягнулі за сабой змены як ў грамадскай свядомасці, так і ў мове.
Дадзеныя працэсы ахопліваюць семантычныя змены ў лексіцы і лексічнай спалучальнасці, граматыцы і словаўтварэнні, а таксама стылістычнай асаблівасці мовы. Пры гэтым моўны этыкет і культура маўлення – не вельмі папулярныя паняцці ў сучасным свеце.
Хтосьці лічыць іх надта дэкаратыўнымі, хтосьці нават не адкажа на пытанне, якія ж формы моўнага этыкета можна сустрэць у паўсядзённым жыцці. Але усё ж такі моўны этыкет іграе важную ролю ў паспяховай дзейнасці чалавека ў грамадстве, у яго асобасным і прафессійным росце і інш. Моўны этыкет – сістэма потрабаванняў, якія тлумачаць, як наладжваіць, подтрымліваць і перапыніць контакт з іншым чалавекам у пэўнай сітуацыі. У сучасным мовазнаўстве пад моўным этыкетам звычайна разумеюць правілы моўных паводзін, абавязковыя для членаў дадзенага грамадства ў акрэсленых прагматычных сітуацыях...

1. Асновы культуры маўлення і стылістыкі: вучэб. дапам. для студэнтаў філал. фак. ВНУ / У.В.Анічэнка [і інш.]. - Мінск: Універсітэцкае, 1992. – 255 с.
2. Асновы культуры маўлення і стылістыкі: Вучэбны дапаможнік / Пад рэд. У.В.Анічэнкі. – Мінск: Універсітэцкае, 1992. – 254 с.
3. Жалуновіч, А. А. Маўленчы этыкет у межах выкладання беларускай мовы (прафесійная лексіка) / А. А. Жалуновіч // Культура ва ўмовах глабалізацыі : матэрыялы навуковай канферэнцыі (25 - 26 лістапада 2009 года) / Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў. - Мінск, 2010. - С. 198-202.
4. Лепешаў, І.Я. Культура маўлення: дапаможнік па курсу "Стылістыка і культура мовы" для студэнтаў спецыяльнасці 1-21 05 01 ― Беларуская філалогія / І. Я. Лепешаў. - Гродна: ГрДУ, 2007. - 203 с.
5. Навасельцава, І.І. Беларуская мова і культура маўлення: курс лекцый / І. І. Навасельцава. - Мінск: БДЭУ, 2008. - 130 с.
6. Старасценка, Т.Я. Стылістыка беларускай мовы: вучэб.-метад. дапам. / Т. Я. Старасценка, В. В. Урбан, Ф. С. Шумчык. - Мінск: БДПУ, 2010. - 219 с.
7. Тамашэвіч, Т.І. Культура і тэхніка маўлення / Т.І.Тамашэвіч. - Гродна: ГрДУ, 2003. - 137 с.