Роман Эрнеста Хемингуэя "Па ким званиць звон" у перакладзе на бел.мову

УВОДЗІНЫ

Мова – адзін з найважнейшых сродкаў зносін людзей паміж сабой, дзякуючы якому яны абменьваюцца думкамі і маюць зносіны. Зносіны людзей ажыццяўляецца двума спосабамі: вусна і пісьмова. Калі двое або некалькі чалавек валодаюць адным і тым жа мовай, то зносіны нічым не абцяжарана, аднак, калі людзі валодаюць рознымі мовамі, абменьвацца думкамі становіцца не так-то проста. У такім выпадку людзі звяртаюцца да перакладу, гэта значыць да «выкліканаму грамадскай неабходнасцю працэсу і выніку перадачы інфармацыі (утрымання), выяўленаму ў пісьмовым або вусным тэксце на адной мове, з дапамогай эквівалентнага (адэкватнага) тэксту на іншай мове». Як ппісаў В.В. Вінаградаў «з адной мовы на іншы», але, у рэчаіснасці, у працэсе перакладу адбываецца не проста замена адной мовы іншым. У перакладзе сутыкаюцца розныя культуры, асобы, розныя склады мыслення, розныя літаратуры, розныя эпохі, узроўні развіцця і традыцыі.
Людзі пераводзяць з спрадвечных часоў. Калі два народы жывуць па суседстве, яны паміж сабой альбо ваююць, альбо гандлююць. У любым выпадку ўзнікае патрэба ў перакладчыку, то есць чалавеку, які ведае (хаця б трошкі) мовы абодвух народаў і перакладае хаця б агульны сэнс выказванняў на іх мовах. Пераклад, такім чынам, з'яўляецца важным сродкам, якія забяспечваюць выкананне мовай яго камунікатыўнай функцыі ў тых выпадках, калі людзі выказваюць свае думкі на розных мовах.
У цяперашні час перакладазнаўства дасягнула значных поспехаў у вырашэнні пастаўленых задач, характарызуючыся багаццем і разнастайнасцю ідэй, канцэпцый і тэарэтычных пабудоў, якія спрабуюць даць аб'ектыўнае і несупярэчны апісанне розных бакоў перакладчыцкага працэсу. Разам з тым, пакуль яшчэ не атрымалі адэкватнай і вычарпальнай тэарэтычнай ацэнкі канцэптуальныя асновы нацыянальных перакладчыцкіх школ вядучых переводоведов, ня сістэматызаваны шматлікія даследаванні і распрацоўкі ў галіне гісторыі і крытыкі перакладу. Такім чынам, на цяперашнім этапе развіцця навукі аб пераводзе паўстала...

ЗАКЛЮЧЭННЕ

У выніку праведзенага даследавання, у адпаведнасці з пастаўленымі задачамі, мы прыйшлі да наступных высноваў:
1. Мастацкі пераклад – гэта адзін з відаў літаратурнай творчасці, у працэсе якога твор, якое існуе на адной мове, вобразы знайшлі на іншым.
У мастацкіх тэкстах выкарыстоўваецца незлічоная колькасць сцежкай і фігур прамовы, што і адрознівае дадзены стыль ад іншых. І перакладчык павінен стварыць тэкст, максімальна поўна прадстаўляе арыгінал у іншамоўнай культуры. Сярод крытэрыяў такога перакладу, вядома, варта назваць захаванне па магчымасці вялікай колькасці сцежкай і фігур прамовы, як важную складнік мастацкай стылістыкі таго ці іншага твора. Акрамя таго, пераклад павінен паказваць на эпоху стварэння арыгінала.
2. Выбіраючы той ці іншы спосаб перакладу, перакладчык акрамя ўсіх іншых абставінаў кіруецца яшчэ і тым меркаваннем, што ў чыстым выглядзе якой-небудзь са спосабаў ў рэальным перакладчыцкім працэсе дзейнічае рэдка: як правіла, большасць складаных тэкстаў перакладаюцца з ужываннем розных спосабаў, аднак адзін з іх з'яўляецца вядучым і вызначае характар адносін паміж зыходным і пераводных тэкстам у цэлым, дыктуючы і ўмовы дзялення зыходнага тэксту, і вызначэнне адзінак перакладу, а таксама выбар перакладчыцкіх прыемаў, з дапамогай якіх зыходны тэкст непасрэдна пераўтворыцца ў перакладной.
3. Усе перакладчыцкія рашэнні пры перакладзе мастацкага тэксту прымаюцца з улікам вузкага кантэксту і шырокага кантэксту ўсяго твора. Гэта тычыцца выбару варыянтных адпаведнікаў і трансфармацый. Выпадкі внеконтекстуального перакладу з дапамогай адназначных эквівалентаў рэдкія і тычацца лексікі асноўнага слоўнікавага фонду (назвы жывел, раслін ...), а таксама рэальна існуючых тапонімаў.
4. Эрнест Хемінгуэй – гэта амерыканскі пісьменнік, журналіст, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры 1954 года. Шырокае прызнанне Хэмінгуэй атрымаў дзякуючы сваім раманаў і шматлікім аповядах – з аднаго боку, і свайго жыцця, поўнай прыгод і нечаканасцяў, – з...