Использование регионального фольклёра в внешкольной работе

Увага да фальклора, гісторыі, культуры, традыцый, як да невычарпальнай крыніцы выхавання і развіцця чалавека, праяўляюцца ў апошнія гады асабліва актыўна ў сацыяльна-педагагічным асяродку. Гэта звязана з функцыянальнымі асаблівасцямі жанра фальклора, з глубокай духоўнасцю і мудрасцю народнага мастацтва, з непрэрыўным працэсам перадачы нацыянальнай культуры з пакалення ў пакаленне. Аналіз формаў і метадаў адраджэння і развіцця фальклора ў сучасных умовах паказвае, што фарміраванне нацыянальнага самавызначэння немагчыма без ведання этнакультурных працэсаў, нацыянальных аспектаў.
Сёння з’явіліся пазітыўныя тэндэнцыі адраджэння і захавання народных традыцый, ствараюцца і ўкараняюцца ў жыццё мастацка-вучэбныя праграмы, заснаваныя на нацыянальных традыцыях, распрацоўваюцца планы адраджэння народнай культуры ў розных абласцях рэспублікі, рэфарміруецца сістэма выхавання і адукацыі.
Праблема дынамічнага развіцця сістэмы выхавання і развіцця падрастаючага пакалення стаіць сёння перад грамадствам асабліва востра. Адной з важнейшай праблем, вырашэнне якой патрабуе выпрацоўкі навуковай канцэпцыі, распрацоўкі дэтальнай праграмы, з’яўляецца праблема ўзаемадзеяння сацыяльных інстытутаў у вобласці выхавання і адукацыі. Як паказваюць назіранні, адукацыйна-выхаваўчы працэс патрабуе комплекснасці і сістэмы выхавання.
Актуальнасцю дадзенай працы з’яўляецца разгляд працэса выхавання і развіцця падлеткаў праз фальклор у пазашкольных ўстановах.
Для напісання дадзенай працы выкарыстоўваліся даследванні навукоўцаў Бандарчыка В.К., Кабашнікава К.П., Навагродскага Т.А., Піліпенка М.Ф., у працах якіх прааналізаваны паняцце і сутнасць фальклору, гісторыя яго ўзнікнення і вывучэння. Псiхолага-педагагiчныя асновы выкарыстання рэгiянальнага фальклора, суадносіны педагогікі і фальклора разгледжаны ў працах знакамітых педагогаў, псіхолагаў Камарова Т.С., Кулагіна І.Ю. і іншых. Для напісання практычнай часткі выкарыстоўваліся кніга “Памяць. Асіповіцкі раён”, матэрыялы раённай газеты “Асіповіцкі...

У заключэнні дадзенай працы неабходна адзначыць, што пад рэгіянальным фальклорам падразумяваецца абазначэнне сукупнасці жанраў вусна-народнай творчасці, а таксама сістэма поглядаў на навакольны свет, традацыйная духоўная культура ў цэлым у шматлікіх яе выяўленнях.
Формы і метады выкарыстання рэгіянальнага фальклора разнабаковыя. Іх выбар залежыць, перш за ўсё, ад узроста школьнікаў, іх узроўня падрыхтоўкі, мэтаў заняткаў, ад задач правадзімай работы.
Неабходна адзначыць і той факт, што ні адна з форм не можа даць поўныя веды пра фальклор без удзелу іншых. Толькі граматна прадуманае спалучэнне усіх форм, а таксама супрацоўніцтва настаўнікаў, працаўнікоў народнай адукацыі і устаноў дадатковай адукацыі, удзельнікаў фальклорных гурткоў дазволіць атрымаць вучню найбольш поўную карціну фальклора рэгіёна і краіны ў цэлым.
Вучні сярэдняга школьнага ўзроста праходзяць перыяд актыўнага фарміравання светапогляду чалавека – сістэмы поглядаў на рэчаіснасць, самаго сябе і людзей. У гэтым узросце паляпшаецца самаадзнака і самапазнанне, што аказвае ўплыў на развіццё асобы ў цэлым. Менавіта дадзеныя змены вядуць да зносін і грамадска карыснай працы. Асаблівасці падлеткаў павінны дапамагаць настаўнікам і бацькам арганізоўвываць індывідуальны падыход да дзяцей, фарміраваць духоўны воблік калектыву. Неабходна актыўна ўключаць вучняў старэйшага школьнага ўзросту ў сацыяльную практыку, грамадскае жыццё рэгіёна.
У Асіповіцкім раёне Магілёўскай вобласці даволі актыўна вядзецца праца па выхаванню дзяцей і падлеткаў сродкамі выкарыстання рэгіянальнага фальклора. Гэта даказваюць дзейнасць сельскіх дамоў культуры, бібліятэк, дзіцячых школ мастацтва і музыкі і г.д. Прымяненне фальклора сельскімі дамамі культуры, цэнтрамі творчасці, бібліятэкамі з’яўляецца важнай крыніцай патрыятычнага выхавання падлеткаў, пашырэння іх жыццёвага кругагляду. Праз вывучэнне і выкарыстанне рэгіянальных асаблівасцей адбываецца асэнсаванне агульных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь