Сучаснае бытаванне замоў

УВОДЗІНЫ

У лінгвістычных даследаваннях апошніх гадоў вялікая ўвага надаецца праблеме адлюстравання ў мове нацыянальна-культурных стэрэатыпаў свядомасці, якія вызначаюць нацыянальна-культурныя эталоны паводніцкіх рэакцый. Стэрыатыпы свядомасці найбольш паслядоўна і поўна фіксуюцца ў ўстойлівых, у нейкай ступені клішаваных тэкстах, якія выступаюць як інтэрпрэтацыйныя моўныя структуры. Адной з разнавіднасцей такіх тэкстаў з’яўляюцца тэксты замоў.
Як вядома, замоўныя тэксты з’яўляюцца адным з самых архаічных жанраў абрадавага фальклору. Аднак і па сённяшні дзень многіх даследчыкаў цікавяць пытанні, звязаныя з асноўнымі тэрміналагічнымі панняцямі, якія датычацца замоўных тэкстаў, з гістарыяграфіяй замоўнага жанру, а таксама праблемы вызначэння аб’ёму паняццяў «замова» або «замоўны матыў», пытанні вызначэння функцыі замоўных матываў, іх структуру і семантыку структурных кампанентаў, сістэму вобразнасці. Такое значнае кола да канца не вырашаных пытанняў,якія датычацца тэкстаў замоў, і абумоўлівае актуальнасць дадзенай дыпломнай працы.
Гіпотэза даследавання – сучасныя замовы ўяўляюць сабой сістэматызаваныя міні-тэксты, якія можна ўмоўна раздзяліць на канкрэтныя структурна-семантычныя тыпы і праследзіць іх лексіка-стылістычныя асаблівасці на сучасным этапе функцыянавання.
Аб'ектам даследвання з'яўляюцца змястоўна і структурна аформленыя тэксты замоў.
Прадмет даследвання – моўныя асаблівасці функцыянавання сучасных замоўных тэкстаў.
Мэта работы - прааналізаваць асаблівасці функцыянавання сучасных замоўных тэкстаў.
Для дасягнення мэты і праверкі гэпотэзы пастаўленыя наступныя задачы:
 сфармуляваць паняцце замоўнага тэксту;
 разгледзець асноўныя характарыстыкі замоў;
 вызначыць асаблівасці замоўных тэкстаў як фальклорнага жанру;
 вылучыць і ахарактаразваць асноўныя перыяды ў гісторыі станаўлення замоўнага жанру;
 разгледзець варыянты класіфікацый замоўных тэкстаў па розным крытэрыям;
 навучыцца аналізаваць...

ЗАКЛЮЧЭННЕ

Дадзеная дыпломная праца была прысвечана даследванню спецыфікі сучасных замоўных тэкстаў.
У тэарытычнай частцы намі было вызначана паняцце замоўнага тэксту як важнага складальніка фальклорнага жанру, выяўлены яго асаблівасці, разгледжана перыядызацыя станаўлення і класіфікацыі.
Ітак, замова – гэта асаблівым чынам структураваны тэкст, які валодае «магічнымі» асаблівасцямі запамінання і «магічным» рытуалам, а таксама мае вядзьмарскую і гаючую сілу.
Лічыцца, што ў замоўным тэксце прысутнічае шмат загадкавага і незразумелага. Аднак, нягледзячы на гэта, ён захоўвае векавую трываласць і сур’ёзнае значэнне ў народным жыцці.
Таксама важна згадаць, што замоўны тэкст выяўляе магічную, інфарматыўную,экспрэсіўную і рэгулятыўную функцыі мовы.
Замовы ўвасабляюць веру народа ў слоўную магію і з’яўляюцца помнікамі культуры і фальклору.
У гісторыі развіцця замоўнага жанру выдзяляюць чатыры перыяды. Для першага перыяду (1890 – 1916 гг.) ў гісторыі збірання і вывучэння замоў характэрна інтэнсіўнасць працэсу назапашвання і публікацыі твораў замоўнага жанру. У межах гэтага перыда былі зроблены спробы класіфікацыі і характарыстыкі замоў і як фальклорнага жанру, і як сродку народнай медыцыны. Другі перыяд (1917 – 1962 гг.) можна назваць перыядам так званага «навуковага зацішша» у гісторыі замоўнага жанра. Для трэцяга перыяду (1963 – 1989) характэрны навукова-метадычны падыход у асэнсаванні замоўнага жанру, у межах якога прапануюцца розныя азначэнні замоў і вылучаюцца іх асноўныя тэматычныя групы. І чацверты перыяд (1990 – па сённяшні дзень) мае на ўвазе актыўны збор твораў замоўнага жанру і накіраваны на вырашэнне пытанняў тэарэтычнага і практычнага характару.
Падымаючы пытанне класіфікацыі замоў, варта адзначыць, што яно яшчэ не да канца вызначана. Але ў асноўным замовы дзеляць на тыпы па прыкмеце выкарыстання гэтых тэкстаў у той ці іншай сферы і па прыкмеце іх функцыянальных адрозненняў. А гэта значыць, што тэматычна-функцыянальны прынцып класіфікацыі...