Простыя сказы ў рамане В.Быкава "Знак бяды"

Сучасны чалавек нават і ўявіць сабе не можа наколькі слова мае велізарнае значэнне ў жыцці чалавека. Слова − вялікая таямніца Сусвету. Гэта асноўны матэрыял мастацкага твора. У творах пісьменнікаў налічваецца ад 10 да 15 тысяч слоў, а ў паўсядзённым побыце ( дома, на працы, на вучобе) людзі карыстаюцца прыблізна адной тысячай слоў. Сродкам адлюстравання і перадачы жыцця ў літаратуры з’яўляецца мова. Мова – найгалоўнейшы матэрыял і інструмент пісьменніка. Канчатковае афармленне ідэй, вобразаў, сюжэтна-кампазіцыйных і жанравых асаблівасцей мастацкіх твораў залежыць ад мовы.
У сучасным мовазнаўстве існуе шмат лінгвістычных тэорый, што вывучаюць сінтасіс. Сінтаксіс - раздзел навукі аб мове, што вывучае сінтаксічныя канструкцыі, заканамернасці і спосабы іх утварэння, магчымасці спалучэння і функцыянавання ў тэксце. Арганізацыя слоў у словазлучэнні і ў сказы і ёсць абект сінтаксічнага вывучэння мовы. Даследаванне праблем беларускай сінтаксічнай навукі вядзе свой адлік ад пачатку ХХ стагоддзя. Нарысы сінтакісу беларускай мовы Я.Карскага можна назваць першым фундаментальным апісаннем беларускага сінтаксісу, бо аўтар заклаў у сваёй навуковай працы тэарэтыка-метадалагічныя асновы беларускага сінтаксісу. Даследаванне беларускага сінтаксісу звязана і з падручнікамі для школ Бр. Тарашкевіча і Б.Пачобкі. У 1930-я гг. працягваецца стварэнне падручнікаў на беларускай мове, дзе аўтары асаблівую ўвагу надаюць адметнасцям сінтаксісу беларускай мовы. У 1950-я гады шырока распрацоўваюць сінтаксічную тэорыі навукоўцы А.Наркевіч, Л.Бурак. У 1965г.быў выдадзены сінтаксічны том Граматыка Беларускай мовы. Кніга тлумачыла тэарэтычныя асновы беларускага сінтаксісу, а таксама змяшчала першы ўласна сінтаксічны слоўнік.
Даследчыкі беларускай мовы (Бр. Тарашкевіч, Я. Карскі, Я.Лёсік, А.Наркевіч, М.Яўневіч, Л.Бурак, Л.Падгайскі, М.Гурскі, В.Мартынаў, Ц.Ломцеў, М.Булахаў, П.Шуба і інш.) ў 1940-1980-я гг. заклалі добры падмурак тэарэтыка-метадалагічных асноваў беларускага...

У нашай працы мы разгледзелі просты сказ як цэнтральны і асноўны элемент сінтаксісу, праз які і ў сувязі з якім разглядаюцца ўсе астатнія элементы або адзінкі. У творах Васіля Быкава просты сказ фарміруецца згодна з законамі граматыкі беларускай мовы. Гэта самастойны сродак паведамлення, які адначасова выконвае пэўную ролю ў разгортванні цэласнай адзінкі маўленчых зносін – тэксту.
У выніку аналізу мовазнаўчай літаратуры па тэме курсавой, а таксама на шэрагу прыкладаў, што былі сабраны на падставе твора Васіля быкава «Знак бяды», мы прыйшлі да наступных вынікаў:
1) Паводле характару выражэння адносін да рэчаіснасці большасць зафіксаваных у творах сказаў адносяцца да простых сцвярджальных сказаў. Простыя адмоўныя сказы назіраюцца у меншай колькасці.
2) З трох тыпаў простых сказаў паводле мэты паведамлення − апавядальных, пытальных, пабуджальных − у аповесці Васіля Быкава перавагу атрымліваюць апавядальныя сказы. Пераважнае ўжыванне апавядальных сказаў у творах аўтара тлумачыцца асноўнай іх задачай − паведаміць аб чым-небудзь, інфармаваць чытача ў сцзярджальнай або адмоўнай форме. Простыя пытальныя сказы, як і простыя пабуджальныя сказы, у творах Васіля Быкава сустракаюцца ў меншай колькасці, што звязана з іх выкарыстаннем найбольш у мове галоўных героеў.
3) Часцей за ўсё Васіль Быкаў у сваім творы, паводле інтанацыйнага афармлення, карыстаецца простымі няклічнымі сказамі. Такія сказы сустракаюцца даволі часта. Таксама аўтар у сваім творы ўмела карыстаецца клічнымі сказамі і іх падгрупамі. Вялікая колькасць простых (найчасцей няпоўных) пабуджальных і клічных сказаў ў аповесці азначае, што аўтар значнае месца адводзіць мове галоўных героеў, на падставе якіх складаецца сюжэт твора.
4) У адпаведнасці з колькасцю саставаў, сказы дзеляцца на двухсастаўныя і аднасастаўныя. Простыя двухсастаныя сказы сустракаюцца ў творы даволі часта. Простыя аднасастаўныя сказы таксама вельмі пашыраны ў аповесці. Прааналізаваўшы прыклады, што былі сабраны на...