Уплыу таталетарнага рэжыму і массавых рэпрэсій на развіцё беларускай навукі, асветы і культуры у канцы 20-30 гадоу.

Уводзіны

У. Беларуская культура ў 20-я – 30-я гады ХХ стагоддзя дасягнула значных поспехаў. Яны маглі б быць яшчэ большымі калі б не масавыя рэпрэсіі. Рэпрэсіі – гэта неабгрунтаванае прыцягненне да крымінальнай адказнасці за так званыя – контррэвалюцыйныя злачынствы. Прычыны рэпрэсій былі абумоўлены тыранічнай прыродай таталітарнага палітычнага савецкага рэжыму, які ўзяў на ўзбраенне метад дыктату, фарсіраванай індустрыялізацыі і гвалтоўнай калектывізацыі. Яны вынікалі з лозунгу – “дагонім і перагонім”, сталінскага вучэння аб абвастрэнні класавай барацьбы ў перыяд будаўніцтва сацыялізма. –Рэпрэсіі ў галіне сацыялістычнага будаўніцтва, – сцвярджаў Сталін, – з’яўляюцца неабходным элементам наступлення. Рэпрэсіі вынікалі і з камуністычнай ідэі інтэрнацыяналізму, сусветнай рэвалюцыі. На Беларусі рэпрэсіі пачаліся ўжо ў першыя гады савецкай улады.
З 20-х гадоў у рэспубліцы, як і ў цэлым па СССР, пачаў фарміравацца рэпрэсіўны механізм, які ўключаў заканадаўчую базу, а таксама сістэму судовых і пазасудовых органаў, папраўна – працоўных лагераў. Спачатку ў якасці метадаў рэпрэсіі выкарыстоўвалася крытыка, а потым арышты, лагеры, растрэлы.
Рэпрэсіі закранулі ўсе слаі беларускага грамадства. Улічваючы вышэй адзначаныя факты, прадстаўляецца магчымым гаварыць пра актуальнасць тэмы нашай работы.

Заключэнне

Абагульняючы, трэба адзначыць, што увесь комплекс пераўтварэнняў у галiне культуры, нaвукi, адукацыi, лiтаратуры, мастацтва атрымаў назву «культурнай рэвалюцыi». У выніку правядзення культурнай рэвалюцыi ва ўмовах таталiтарнай дзяржавы ў савецкiх грамадзян выхоўвалася пачуццё гонару за сваю дзяржаву, але разам з гэтым i пачуццё па корнасцi той iдэалогiі, якая панавала ў той час.
Але i ў гэтых умовах беларуская культура працягвала развiвацца.
Першачарговая задача культурнага развiцця заключалася ў лiквiдацыi непiсьменнасцi.
Адначасова праводзiлiся рэформы ў галiне школьнай адукацыі: было ўведзена ўсеагульнае i абавязковае пачатковае навучанне, а затым i сямiгадовае.
У галiне лiтаратуры i мастацтва ўлады запатрабавалi паслядоўнага правядзення прынцыпу сацыялiстычнага рэалiзму, лагiчным вынікам чаго з'явiлася iдэалiзацыя рэвалюцыйныx падзей i iснуючага ў кpaiнe грамадскага ладу. Наперакор праўдзе савецкi чалавек стаў nрадстаўляцца як творца i гасnадар новага жыцця.
Такім чынам, культурнае жыццѐ ў 20-я – 30-я гады праходзіла ў складаных, часта драматычных умовах. Гэта быў час значных дасягненняў і цяжкіх страт.