«Гарадское права Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага ў XIV– XVII стст. Праблема рэцэпцыі Магдэбургскае права».

Уводзiны
Гiсторыя гарадоў Беларусi i Лiтвы датычыцца адной з найважнейшых праблем гiсторыi беларускiх i лiтоўскiх народаў. Само iснаванне гарадоў ужо сведчыць аб наяўнасцi падзелу працы ў грамадстве, аб яго класавай дыферэнцыяцыi.
Жыхары гарадоў складалі параўнальна невялiкую частку насельнiцтва Беларусi (згодна з падлікамі Зіновія Капыскага, прыкладна 15-16 % усяго люду), хоць iх грамадска–палiтычная роля была непрапарцыйна большай за ўдзельную вагу [9, с. 56]. Паўстаўшы яшчэ ў ХI-ХII ст., многiя гарады Беларусі мелi традыцыi высокаразвiтага рамяства, актыўнага гандлю i ад пачатку ўтварэння Вялiкага Княства займалi важныя пазiцыi ў палiтычным жыццi краiны. I хоць у агульнадзяржаўных органах улады гарады не мелi свайго прадстаўнiцтва, iх значэнне палягала на ролi даўніх рэгіянальных цэнтраў, сталiцаў зямель і воласцяў. І вялікія князі ўлічвалі гэта. Так, Полацк і Віцебск удзельнічалі ў падпісанні гандлёвага пагаднення Гедыміна з Нямецкім ордэнам у 1338 г. Дагавор Свiдрыгайлы з ордэнскай дзяржавай у 1432 г. разам з баярамi падпiсала многа гарадоў, сярод якiх – Вiльня, Полацк, Вiцебск, Менск, Наваградак, Берасце, Смаленск і інш. У прывiлеi Казiмiра Ягайлавiча 1447 г. у лiку самых буйных гарадоў дзяржавы таксама названы два беларускiя гарады – Горадня i Слуцк.
Па колькасцi насельнiцтва самым вялiкiм на Беларусi быў Полацк, у якiм на пачатак ХVI ст. жыло прыкладна 10 тысяч чалавек.

Спiс выкарыстанай лiтаратуры
1. Баравы, Р. Атрыманне Магдэбурскага права Берасьцем i палiтычная барацьба ў Вялiкiм Княстве Лiтоўскiм на мяжы XIV–XV стагоддзяў / Р. Баравы // Беларускi гiстарычны агляд. Том 1. – 1994. – С. 38-53.
2. Бенкарт. – Национальный Интернет-портал Республики Беларусь [Электронный ресурс] / Национальный центр правовой информации Республики Беларусь. – Минск, 2010. – Режим доступа: http://jivebelarus.net/society/rules-and-family-at-renesasns-in-belarus.html?page=21. – Дата доступа: 01.02.2011.
3. Вiшнеўскi, А. Ф. Гiсторыя дзяржавы i права Беларусi. Вучэбны дапаможнiк / А.Ф. Вiшнеўскi. – Мiнск : Акадэмiя МУС Рэспублiкi Беларусь, 2003. – 319 с.
4. Вiшнеўскi, А. Ф., Саракавiк, I. А. Гiсторыя дзяржавы i права Беларусi. Некаторыя пытаннi i адказы / А.Ф. Вiшнеўскi, I.А. Саракавiк. – Мiнск : Веды, 1997. – 108 с.