Стварэнне БССР

Уводзiны

Гісторыя беларускага народа надзвычай насычана як гераічнымі, так і драматычнымі падзеямі. Знаходзячыся ў цэнтры Еўропы, Беларусь не толькі зведала дабратворны ўплыў суседніх народаў, але і шматразова з'яўлялася арэнай крывавых канфліктаў, жорсткага супрацьстаяння розных дзяржаў. I ўсё ж, нягледзячы ні на што, працавіты беларускі народ, актыўны стваральнік шматлікіх матэрыяльных і духоўных каштоўнасцей, унёс свой адметны ўклад у развіццё еўрапейскай і сусветнай цывілізацыі.
Гiстарычныя крыніцы права (граматы, судзебнікі, статуты, канстытуцыі, крымінальныя, цывільныя, працэсуальныя законы) з'яўляюцца лепшым матэрыялам для пазнання грамадскага ладу, дзяржаўнага механізму, розных галiн права. Вывучэнне нарматыўна-прававых, а таксама правапрымяняльных актаў дае магчымасць пазнаёміцца з вялікай колькасцю юрыдычных тэрмінаў, як устарэлых, так і тых, якія не згубілі свайго аначэння і ў наш час.
Як гістарычная навука гісторыя дзяржавы і права — частка гісторыі чалавецтва, але разам з тым яна з'яўляецца і юрыдычнай навукай. Так, напрыклад, гістарычны аналіз заканадаўства неабходны і для правільнага разумення дзеючых нормаў права (гістарычнае тлумачэнне закона), і для крытычнай ацэнкі састарэлых.
У савецкай гістарыяграфіі доўгі час існавала тэндэнцыя да ўхвалення адных гістарьгчных падзей і ачарнення другіх. У наш час гісторыка-прававая навука вызваляецца ад гэтай спадчыны, яна імкнецца выявіць сапраўдныя факты, паказаць сутнасць з'явы і зрабіць аб'ектыўныя вывады аб мінулым.

Заключная частка

Паспрабуем падвесці вынікі сказанага.
11 лістапада 1918 г. нямецкае камандаванне капітулявала перад Антантай, у Германіі разгарнулася буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя. У дадзеных умовах РСФСР дэнансавала Брэсцкі мірны дагавор, і савецкія войскі пачалі займаць акупіраваныя тэрыторыі. Да сярэдзіны лютага 1919 г. яны занялі амаль усю тэрыторыю Беларусі. На вызваленых землях ствараліся органы савецкай улады. Яшчэ ў студзені 1918 г. пры Народным камісарыяце па справах нацыянальнасцей РСФСР быў створаны Беларускі нацыянальны камісарыят (Белнацкам) пад кіраўніцтвам А.Чарвякова (уваходзілі З.Жылуновіч, І.Лагун, Б.Тарашкевіч, Я.Канчар і інш.). Ён заахвочваў савецкія ўлады да вырашэння пытання беларускай дзяржаўнасці на савецкай аснове, праводзіў актыўную дзейнасць сярод бежанцаў-беларусаў па развіццю беларускай адукацыі і культуры. Белнацкам працаваў у цеснай сувязі з Беларускімі секцыямі РКП(б), якія ствараліся ў асяроддзі беларускіх бежанцаў з восені 1918 года і так сама былі арыентаваныя на стварэнне сацыялістычнай беларускай дзяржавы.
На канферэнцыі Беларускіх секцый РКП(б) у Маскве 21-23 снежня 1918 года было выбрана Цэнтральнае бюро беларускіх камуністычных арганізацый (Дз.Жылуновіч) і было прынята рашэнне аб неабходнасці сварэння БССР, бо беларуская тэрыторыя цалкам ужо кантралявалася Чырвонай арміяй. 23 снежня адбылася сустрэчы кіраўнікоў Бюро з У.Леніным, які падтрымаў ідэю аб стварэнні БССР.
Скарыстаўшы наступленне нямецкіх войск і эвакуацыю Аблвыкамзаха ў Смаленск, 19 лютага аднавіў дзейнасць Выканаўчы камітэт Усебеларускага з’езда. Беларускія арганізацыі сумесна з эсэрамі і яўрэйскімі партыямі стварылі беларускі ўрад (Народны сакратарыят Беларусі) пад кіраўніцтвам Я.Варонкі. Урад абвясціў сябе часовай уладай на Беларусі. Паводле Першай Устаўной граматы (21.2.1918) абвяшчалася, што "… беларускі народ павінен ажыццявіць сваё неад'емнае права на самавызначэнне".